پر واضح و مسلم است، در صورتی‌که احتمال خطا و اشتباه در وجود شخصی باشد، وی نمی‌تواند به‌عنوان یک الگوی تمام عیار و به‌عنوان یک راهبر در جایگاهی باشد، که مردم از او متابعت نموده و خط و مشی زندگی خود را بر پایه اعمال، گفتار و کردار وی تنظیم نمایند. عقل سلیم نیز این‌گونه می‌پسندد که شخص و اشخاصی که به‌عنوان پیشوا برای سایرین معین و منسوب می‌گردند، باید دارای برترین صفات و کمالات انسانی باشند، تا جامعه در پرتوی استعانت از ایشان دچار خطا و اشتباه نگردد.

این مهم یعنی عصمت پیامبران در مورد آخرین مرسل یعنی حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) نمود بیشتری دارد، چرا که ایشان به‌عنوان خاتم پیامبران از جانب خداوند مبعوث به رسالت گردیده و بعد از ایشان پیامبری نخواهد آمد؛ بنابراین ایشان باید از آن‌چنان پاکی و صداقتی برخوردار باشند که برای هزاران نسل بعد از خود در جامعه هم‌چنان الگو و راهبر باشند و مردم به‌واسطه پیروی از ایشان در دام خطرات شیطان نیفتند.

متأسفانه ابن تیمیه که در نزد عده‌ای به‌عنوان یک فرد لایق و کارآمد شناخته می‌شود، آن‌چنان عبارات سخیف و شرم‌آوری را در مورد رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بر زبان جاری ساخته، که مایه سرافکندگی و بی‌کفایتی خود را نمایان ساخته است. البته ایشان با توجه به جایگاهی که برای خود پیدا کرده بود، نمی‌توانست به صراحت، اعتقاد پلید خود را نسبت به ساحت مقدس پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بگوید، از این‌رو با بیان مطلب از قول دیگران و اشاره به اختلاف نظر عده‌ای معلوم الحال، نظر و اعتقاد درونی خود را بدین شکل بیان نمود: «علما در این موضوع اختلاف کرده‌اند که آیا جایز است سخنی بر زبان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) جاری شود که خدا آن را بر او نازل نکرده و او احتمال خطا ندهد؟ چنان‌که نقل شده شیطان، آیاتی را بر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) القا کرده: (این بت‌ها و لات و عزی مانند مرغان پاک و سفید رنگی هستند که بر شفاعتشان امیدواری هست)، برخی چنین چیزی را ممکن ندانسته و گروهی نیز ممکن دانسته‌اند؛ چون چنین چیزی را به سبب این آیات بی‌اشکال دانسته‌اند.»[1]
وی برای این کلام خود به آیاتی از سوره مبارکه حج اشاره نموده است: «...أَلْقَى الشَّيْطَانُ فِي أُمْنِيَّتِهِ فَيَنسَخُ اللَّـهُ مَا يُلْقِي الشَّيْطَانُ ثُمَّ يُحْكِمُ اللَّـهُ آيَاتِهِ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ. لِّيَجْعَلَ مَا يُلْقِي الشَّيْطَانُ فِتْنَةً لِّلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَالْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ ۗ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ لَفِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ.[حج/52و 53] و خدا آن‌چه را شیطان افکنده بود نسخ کرد، سپس آیات خویش را استواری بخشید و خدا دانا و حکیم است. چنین شود تا آن‌چه شیطان در سخن او افکنده برای کسانی‌که در قلب‌هایشان بیماری است، آزمایشی باشد.»

و اما به صورت مشخص در جواب این نظر ابن تیمیه که در قالب سؤال مطرح کرده باید گفت: خداوند در قرآن مجید تصریح دارد که آن‌چه بر قلب پیامبر وارد می‌شود و او آن را بیان می‌کند، کلام خدا بوده و ایشان از آن تخطی نمی‌کنند؛ بنابراین جواب این سؤال ابن تیمیه کاملا واضح بوده و نیاز به توضیح بیشتر ندارد. 

پی‌نوشت:

[1]. ابن تیمیه، منهاج السنه النبویه، تخقیق: محمد رشاد سالم، موسسه قرطبه1406، ج1، ص471