پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ نام اصلی تشکیلات افراطی و تکفیری القاعده «جبهه جهاد علیه صلیبیون و یهود» است. این تشکیلات هدف اصلی خود را مبارزه با آمریکا و هم پیمان‌های جهانی و منطقه‌ای آمریکا اعلام کرد و در این زمینه به عملیات‌های متعددی علیه آمریکا دست زد. مهم‌ترین فعالیت نظامی که به نام این گروه تکفیری تمام شد، تخریب برج‌های دو قلوی سازمان تجارت جهانی در نیویورک، در یازدهم سپتامبر 2001 میلادی بود، که غربی‌ها از آن سوء استفاده کرده و اسلام را دین خشونت و ترور معرفی کردند.[1]
کمیل طویل، خبرنگاری است، که از نزدیک با رهبران القاعده مصاحبه داشته است. وی کتابی نوشته با عنوان «القاعده و خواهرانش». کمیل طویل در این کتاب به جریان شناسی القاعده بسیار زیبا اشاره کرده است. کسانی‌که مایل به مطالعه در حوزه «القاعده» هستند، لازم است که این کتاب را مطالعه کنند. نویسنده در این کتاب به جریان شناسی القاعده به‌صورت مفصل پرداخته است. وی می‌نویسد:
در پایان دهه 80 میلادی و با عقب نشینی روسیه در سال 1989 از افغانستان، مجاهدن افغان عرب[2] جهاد خود را در افغانستان رو به پایان می‌دیدند. اکنون باید چه می‌کردند!؟ آیا باید به کشورهای خود بر می‌گشتند، یا جهاد را ادامه می‌دادند و اگر قرار بود، جهاد را ادامه دهند، بر علیه چه کسی باید جهاد را ادامه می‌دادند؟ این‌ها سوالاتی بود که ذهن مجاهدین را به خود مشغول کرده بود.[3] در زمانی که مجاهدین مانده بودند چه کنند، «جماعت جهاد»[4] که تحت تأثیر افکار عبدالسلام فرج بود، اوضاع را به‌دست گرفت. زیرا عبدالسلام فرج معتقد بود، باید به جهاد علیه حاکمان کشورهای اسلامی که شریعت اسلامی را اجرا نمی‌کنند، قیام کرد. گروه جماعت الجهاد فورا شروع به سازماندهی نیروها کردند[5] تا به مبارزه با حاکمان دست نشانده کشورهای اسلامی بپردازند. از مهم‌ترین کارهای جماعت جهاد همراهی بن لادن با خودشان بود. آن‌ها توانستند بن لادن را قانع کنند که از تحت سیطره عبدالله عزام فلسطینی[6] خارج شود و سازمان القاعده را تشکیل دهد.[7] تشکیلات القاعده با گذشت زمان توسعه یافت و پس از ده سال (1998) به جبهه‌ای بین المللی مبدل شد.[8]

پی‌نوشت:

[1]. ربیعی فر، احمد، القاعده، انتشارات دارالاعلام، قم، 1393ش، ص11.
[2]. به عرب‌هایی که برای جهاد به افغانستان رفته بودند و به اتفاق افغان‌ها و پاکستانی‌ها علیه شوری مبارزه می‌کردند، «مجاهدین افغان عرب» گفته می‌شود.
[3]. کمیل الطویل، القاعده و خواهرانش، ترجمه: محمد علی پوشی، موسسه مطالعات اندیشه سازان نور، تهران، 1391، ص75.
[4]. جماعت جهاد، یکی از گروه‌های سلفی تکفیری در مصر است، که متأثر از افکار سید قطب و عبدالسلام فرج است. جماعت جهاد با اخوان المسلمین نیز در تضاد است و ایمن الظواهری از اعضای اصلی القاعده در مقالالتی اخوان المسلمین را نیز تکفیر کرده است.
[5]. کمیل الطویل، القاعده و خواهرانش، ترجمه: محمد علی پوشی، موسسه مطالعات اندیشه سازان نور، تهران، 1391، ص80-82.
[6]. عبدالله عزام از رهبران اخوان المسلمین است که روحیه جهادی دارد و با بن لادن و ایمن الظواهری اختلاف عقیده داشت. وی جهاد علیه حاکمان اسلامی را جایز نمی‌دانست.
[7]. کمیل الطویل، القاعده و خواهرانش، ترجمه: محمد علی پوشی، موسسه مطالعات اندیشه سازان نور، تهران، 1391، ص82-83.
[8]. ربیعی فر، احمد، القاعده، انتشارات دارالاعلام، قم، 1393ش، ص18.

نویسنده: مجتبی محیطی