پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سید قطب در کتاب «معالم فی الطریق» جامعه را به جاهلی و اسلامی تقسیم کرده است.[1] از نظر سید قطب هر جامعه‌ای که عبودیت را در بینش اعتقادی، تعبدی و در قانون‎گذاری به خداوند واگذار نکند، جامعه جاهلی است. بر این اساس، تمام جوامع موجود در جهان، جامعه جاهلی هستند. جوامع کمونیستی، بت پرست، یهودی، مسیحی جامعه جاهلی هستند. حتی جوامع اسلامی نیز جامعه جاهلی هستند، زیرا بزرگ‌ترین ویژگی الوهیت را به غیر خدا اختصاص داده‌اند و از حاکمیت غیر خدا اطاعت می‌کنند و نظام، قوانین، ارزش‌ها، موازین، عادات و... تمام اصول زندگانی خود را از حاکمیت غیر خدا می‌گیرند.[2]
سید قطب برای جامعه جاهلی اوصاف دیگری نیز ذکر می‌کند. وی در رابطه با توصیف جامعه جاهلی چنین می‌نویسد: جامعه‌های جاهلی امروز آن‌چنان مسخ شده‌اند، که از حقایق انسانی تهی هستند، بدین جهت روابط نامشروع جنسی و حتی روابط جنسی نامتعارف هم در این جوامع رذیله اخلاقی به‌حساب نمی‌آید و تقریباً مفاهیم اخلاقی تنها در محدوده معاملات اقتصای و گاهی نیز در روابط سیاسی و در حدود مصلحت دولت معنی پیدا می‌کنند. برای مثال رسوایی «کریستن کیلر» و «پروفیمو» وزیر انگلستان در عرف جامعه انگلیس از جنبه جنسی آن، نابه‌هنجار نبود، بلکه از آن جهت نابه‌هنجار و شرم‌آور بود، که کریستین کیلر با یک جاسوس نیروی دریایی روسیه نیز دوست شده بود! و بیم آن می‌رفت، که اسرار دولت از طریق رابطه وزیر با این خانم به‌خطر بیفتد![3]
در جامعه‌های جاهلی نویسندگان و روزنامه‌نگاران و داستان‌پردازان این را صراحتاً به زنان و دوشیزگان می‌گویند که روابط آزاد جنسی رذیله اخلاقی نیست. رذیله‌ی اخلاقی آن است که پسر به دوست دخترش خیانت کند و یا دختر به دوست پسرش خیانت نماید و در عشق او اخلاص نداشته باشد! رذیله اخلاقی این است که شوهر از هوس‌های عاشقانه افتاده باشد و زن او هم‌چنان عفت خود را نگاه دارد!؟ در فرهنگ جامعه جاهلی (غربی) فضیلت اخلاقی آن است که شوهر برای زن خود رفیقی پیدا کند، تا زنش جسم خود را به امانت به او بسپارد! و...[4]
از دیدگاه سید قطب جوامع غربی، نمونه کامل جامعه جاهلی هستند و غرب زدگانی که درصدد غربی کردن جامعه اسلامی هستند، عقب‌افتاده و جاهل هستند.
این‌ها جملات زیبایی از سید قطب، پیرامون جامعه جاهلی است که هیچ‌گاه از یاد نمی‌رود، ولی ای کاش گروه‌های سلفی جهادی نیز این جملات را از کتاب «معالم فی الطریق» یاد می‌گرفتند، و  فقط به تکفیر مسلمانان بسنده نمی‌کردند.
ای کاش به جای این‌که اسلحه خود را به سمت مسلمانان بگیرند، سلاح خود را به سمت صهیونیست جنایتکار که نمونه کامل جامعه جاهلی است، می‌گرفتند!

پی‌نوشت:

[1]. جامعه جاهلی از دیدگاه سید قطب.
[2]. سید قطب، نشانه‌های راه، ترجمه معالم فی الطریق، ترجمه: محمود محمدی، نشراحسان، نسخه دیجیتالی، ص73-76.
[3]. همان، ص93.
[4]. همان، ص94.

نویسنده: مجتبی محیطی