پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ درگفتار روزمره "منحرف شدن" به معنی خروج از راه مورد قبول تعریف می‌شود. درواقع بسیاری از تعاریف جامعه شناسی درباره انحراف نیز پیرامون همین تعریف دور می‌زند. بنابراین انحراف شامل آن دسته از اعمالی است که از هنجارها و انتظارات گروه اجتماعی خاصی پیروی نمی‌کنند.
رفتار انحرافی از رفتار عادی متفاوت است، بنابراین منحرفین با افراد عادی تفاوت دارند. رفتار انحرافی یک مساله اجتماعی است زیرا در زندگی اجتماعی اخلال ایجاد می‌کند. از آنجایی که منحرفین با افراد عادی فرق دارند و مساله ساز هستند، باید به نوعی عارضه یا بیماری دچار باشند. برای پاسخ دادن به این سؤال که "علت انحراف چیست؟" باید عارضه‌ای که شخص منحرف بنا به فرض، از آن رنج می‌برد تشخیص داده شود. بسیاری از این استدلال‌ها به شدت جنبه اخلاقی دارند، زیرا فرض بر این است که فرد عادی تمایلی به انحراف از راه راست ندارد. در تحقیقات اولیه، علل انحراف عمدتاً به دو عامل جسمی و روانی نسبت داده شده است. آنهانی که انحراف را یک پدیده بدنی می‌دانستند، عقیده داشتند که منحرفین با نوعی نقص یا بیماری که رفتار آنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، متولد می‌شوند. دسته دوم معتقد بودند که منحرفین به علت ناراحتی‌های عاطفی گذشته، فاقد تعادل روانی هستند و این عدم تعادل موجد رفتار انحرافی آن‌ها می‌شود.[1]
کتاب معنویت‌های نوظهور اثر حمزه شریفی دوست، یکی از ویژگی‌های معنویت‌های نوظهور را "رهبران بحران دیده" بیانی می‌کند و درباره آن اینگونه می‌نویسد: «در میان مهمترین نویسنده‌های معنویت‌گرای دهه اخیر، افراد زیادی یافت می‌شوند که خود روزی دچار بحران بوده و شکست‌ها و ناکامی‌هایی را پشت سر گذاشته‌اند. پال توئیچل رهبر و مؤسس اکنکار از به هم ریختگی روانی و اعمال دیوانه وار خود در جوانی یاد می‌کند.[2] هارولد کلمپ رهبر فعلی اکنکار نیز جهت شرکت در یک برنامه خیالی، خود را از بالای پل به داخل رودخانه می‌افکند. این برنامه کارش را به بیمارستان می‌کشاند. ادامه این حالات باعث شد تا وی دچار اختلال‌های روانی فراوانی شود. وی بارها به جرم نقض قوانین اجتماعی و اختلال در نظم عمومی دستگیر شده و بالاخره بعد از احراز مشکلات روانی‌اش برای قاضی پرونده، حکم بستری شدن وی در تیمارستان صادر می‌شود.[3]
پائولو کوئلیو از اعتیاد شدیدش به مواد مخدر، ناهنجاری جنسی، سابقه چند بار بستری شدن در تیمارستان و تحمل شوک برقی و ازدواج‌های ناموفق پرده برمی دارد.[4]
دکتر وین دایر که کتاب عرفانش در چند سال اخیر، پرفروش‌ترین کتاب سال آمریکا بوده و آموزه‌های اخلاقی و عرفانی متعددی را در کتبش مطرح می‌کند، برای خود سابقه اعتیاد می‌شمارد و از پدری معتاد و الکلی که سرانجام جانش را بر سر افراط در نوشیدن مشروبات الکلی از دست داد و از محرومیت کامل خود و مادرش از محبت پدر و در نتیجه جدایی مادرش سخن می‌گوید.[5]
با مطالعه سرگذشت برخی از سران فرقه‌های انحرافی، یکی از آثار انحراف را از جمله نقص و بیماری یا ناراحتی‌های عاطفی را می‌توان در میان ایشان ملاحظه کرد و تعجب است از کسانی که به دنبال حقیقت می‌گردند، ولی راه خود را از دریچه افرادی که سابقه خوبی در زندگی نداشته‌اند، جست‌وجو می‌کنند.

پی‌نوشت:

[1]. صوفی امان‌الله، تئوری‌های انحراف 1، مجله رشد آموزش علوم اجتماعی، 1369، شماره 6 و 7، صص 22 و 23
[2]. دیویس جیمز پال، گاه‌شمار استاد رؤیاپردازی، مترجم جلالیانی مهیار، ایساتیس، تهران، 1379، ص 93
[3]. کلمپ هارولد، کودک در سرزمین وحش، مترجم ارژنگ مینو، البرز، تهران، چاپ دوم، 1379، ص 197
[4]. آریاس خوان، اعترافات یک سالک، مترجم قهرمان دل‌آرا، انتشارات بهجت، تهران، 1379، ص 20 به بعد
[5]. دایر وین، ندای درونی شما، مترجم جعفر زاده شهلا، کتاب پارسه، تهران، 1387، صص 39 و 184؛ دایر، خود حقیقی شما، ص 75؛ دایر عرفان داروی دردهای بی‌درمان، ص 204