پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از اصول مشترکی که در بین بسیاری از شبه‌جنبش‌های معنوی رایج و مرسوم است، تقدس سرمایه‌داری است. در این اصل گفته می‌شود: افراد برخوردار، ثروتمند و قدرتمند نیروی نامحدود درون را کشف کرده، خدای درونشان بیدار شده و قوانین خلقت را شناخته‌اند، بنابراین توانسته‌اند آرزوهای خودشان را تحقق ببخشند و به آن‌چه می‌خواهند، دست‌یابند. دارایی و رفاه آن‌ها نشان‌دهندۀ تکامل معنوی و شکوفایی آگاهی درونی‌شان است.

افراد فقیر و گرفتار هنوز به رشد معنوی کافی نرسیده‌اند و به همین علت نتوانسته‌اند تغییرات دلخواهشان را در زندگی ایجاد کنند. راه‌های معنوی موفقیت می‌تواند زندگی مادی ما را متحول کند. کسی که در مسیر معنوی باشد، نشانه‌هایی در زندگی مادی‌اش آشکار می‌شود و برعکس نشانه‌های دوری از معنویت و خدا به صورت فقر و بیچارگی پدیدار می‌گردد. شبه‌جنبش‌های معنوی، معنویت را با شاخص‌های کاملا مادی می‌سنجند.[1] و این فرایند مادی‌سازی معنویت را «عرفان مدرن» نامیده‌اند.[2] در این عرفان نتیجۀ بالارفتن از «نردبان معراج»، دادن فرمان به کائنات برای «موفقیت و خوشبختی خود» است.[3] یعنی دستاوردمعراج معنوی، دست‌یابی به موفقیت مادی و دنیوی است.

وقتی شبه‌جنبش‌های معنوی با نقدهایی بر رویکرد مادی‌گرایانۀ خود روبرو می‌شوند، پاسخ می‌دهند: «این افراد درک نمی‌کنند که مادیات و معنویات یکی هستند»[4]
به این ترتیب معنویت و نورانیت بیشتر در قلب کسانی است که پول بیشتری در جیبشان دارند. آن‌ها حتی بهشت را از جایگاه ابدی در جهان فناناپذیر به این دنیا آورده و می‌گویند: «زندگی یعنی ساختن بهشتی در این دنیا... مأموریت تو این است که بهشتی برای خود در این دنیا بسازی، بهشتی مستقل در متن این جهان و در راستای قانون‌مندی‌های آن.»[5]

این تفکرات که به روشنی معنویت سرمایه‌داری را نمایان می‌سازد، تحت عنوان الهیات رفاه موضوع نظریه‌پردازی قرار گرفته است و سلامی و ثروت را به‌عنوان شاخص معنویت در نظر می‌گیرد؛[6]  به‌طوری که ادعا می‌کند هرکس معنوی‌تر باشد، از سلامت و ثروت بیشتری برخوردار است و افرادی که سلامت و ثروت بیشتری برخوردارند، معنوی‌تر و خداگونه‌تر هستند.

الهیات رفاه بینش‌ها و روش‌های معنوی را ابزاری برای دست‌یابی به سلامتی و ثروت و رفاه کامل می‌داند و با مقدس انگاشتن پول و زندگی دنیوی، لباس تقدس بر نظام لیبرال_ سرمایه‌داری می‌پوشد و کارکرد پنهان آن توجیه مشروعیت نظام لیبرال-سرمایه‌داری و تلاش برای حل بحران‌های پیش‌روی آن است. در این چارچوب خدا، نیروی درونی انسان و یوگا، راه دست‌یابی به نیروی نامحدود درونی قلمداد می‌شود و برخورداری از ثروت و سلامتی نشانه‌های تکامل معنوی به شمار می‌آید.
بنابراین شبه‌جنبش‌های معنوی پول را تقدیس کرده و رفاه و ثروت مادی را نشانه رشد معنوی می‌دانند و به‌این‌ترتیب نظام سرمایه‌داری را شایسته‌ترین نظام برای اداره جامعه و سرمایه‌داران را شایسته‌ترین افراد برای حکومت به شمار می‌آورند.

پی‌نوشت:

[1]. ویلسون، جنبش‌های نوین دینی، مشهد، مرندیز، 1387، ص 22.
[2]. تکنولوژی فکر2 زندگی در مسیر کمال، آزمندیان، مؤلف، 1388، ج2، ص 11.
[3]. همان، ص 192.
[4]. کلید راز گمشده جذب خواسته‌ها، ویتال، تهران، لیوسا، 1389، ص 59.
[5]. تکنولوژی فکر2 زندگی در مسیر کمال، آزمندیان، مؤلف، 1388، ج2، ص 217.
[6] The health and Wealth, bruce,Barron,1987.
برای اطلاع بیشتر مراجعه کنید به؛ آسیب‌شناسی شبه‌جنبش‌های معنوی، مظاهری سیف.