پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سید کاظم رشتی در سال 1212 ه.ق. در شهر رشت به دنیا آمد و در سال 1259 ه.ق. در گذشت و در کربلا به خاک سپرده شد. در خصوص نحوه‌ی وفات وی اختلاف شده است که چگونه از دنیا رفته است. در این مقاله به خواست خداوند متعال به این موضوع خواهیم پرداخت.
در خصوص نحوه‌ی وفات سید دو نقل قول وجود دارد:
نقل اول: برخی منابع شیخی معتقدند که سید کاظم توسط پادشاه عثمانی مسموم شده و به قتل رسیده است. ابوالقاسم ابراهیمی، چهارمین سرکرده‌ی فرقه‌ی شیخیه‌ی کرمان، در این خصوص می‌نویسد: «چون جناب سيد مرحوم از زيارت عسكريين و صاحب الامر (صلوات‌الله عليهم) برگشتند و وارد كاظمين شريفين شدند، نجيب پاشا والی بغداد، كه متصدی قتل و غارت كربلای معلي شده بود، جناب سيد کاظم را به بغداد طلبيد و در ظاهر تعظيم، تكريم و تمجيد بسيار نمود، ولی در قهوه زهر به ايشان خورانيد؛ چون از نزد والی مذكور مراجعت كردند، خون قی كردند و بی‌حال شدند و ايشان را به تعجيل در تخت روان از كاظمين به كربلای معلي حركت دادند. بعد از دو سه روز در سال 1259 ه.ق. وفات نمودند و در رواق پایين پای حضرت خامس آل‌عبا (عليه آلاف التحية و الثناء) متصل به قبور شهدا (رضوان‌ الله عليهم) مدفون شدند».[1]
نقل دوم: در مقابل ردیه‌نویسان و عده‌ای دیگر، مرگ سید کاظم را در اثر بیماری می‌دانند، آن هنگام که وی در سال 1259 ه.ق. به قصد زیارت به کاظمین و سامراء عازم شد، دچار بیماری گردید و در اثر همان بیماری هم درگذشت.[2]
نبیل زرندی می‌نویسد: «باری سيّد رشتی به کربلا برگشت و به محض ورود مريض و بستری شد. دشمنانش گفته‌اند که حاکم بغداد آن بزرگوار را مسموم ساخت؛ لکن اين قضيّه دروغ است؛ زيرا حاکم بغداد نهايت ارادت را به سيّد رشتی داشت و او را بزرگترين رؤسای دين مي‌دانست».[3]
به نظر می‌رسد وفات سید کاظم در اثر بیماری بوده است و والی بغداد در این حادثه نقشی نداشته است و در نقد نظر ابراهیمی باید گفت: ظاهر امر این است که منابع شیخی برای سرپوش گذاشتن بر روی رفتارهای سید، چنین صحبت‌هایی را اظهار می‌کنند؛ چرا که واقعه‌ی وفات سید بعد از ماجرای قتل عام شیعیان عراق توسط دولت عثمانی صورت گرفته است که ردیه‌نویسان اعتقاد دارند رفتارهای سید کاظم سبب حمله‌ی آنها به کربلا بوده است و فرزند سید هم یکی از چهار نفری بوده است که در دربار عثمانی کرسی ثابت داشته است.[4] شیخیه اینگونه خواسته است تا وفات سید کاظم را به دولت عثمانی نسبت دهد تا از انتقاد مخالفین خود در حادثه‌ی کربلا در امان بماند.

پی‌نوشت:
[1]. ابوالقاسم ابراهیمی، فهرست، ج 1، ص 122-121؛ هانری کربن، مکتب شیخی از حکمت الهی شیعی، ترجمه‌ی فریدون بهمنیار، ص 46.
[2]. نبیل زرندی، تلخیص تاریخ، ص 35؛ علیرضا روزبهانی، در جستجوی حقیقت، قم، انتشاراتی مرکز مدیریت حوزه علمیه‌ی قم،  سال 1388 ش، ص 46.
[3]. نبیل زرندی، تلخیص تاریخ، ص 35.
[4]. بنگرید به مقاله‌ی: حمله عثمانیان به کربلا در زمان سید کاظم رشتی