یکی از اقدامات حکومتی خلیفه دوم این بود که برای اهل مکه چیزی از بیت المال نمی‌داد و برای آن‌ها ارسال نمی‌کرد و می‌گفت که مردم اهل مکه از طلقاء هستند؛ این روایت را قاسم بن سلام در کتاب الاموال آورده است، و آخر روایت را نقل نمی‌کند و به جای کلمه «طلقاء»، عبارت «کذا وکذا» آورده است و گفته است کلمه‌ای بوده که دوست ندارم نقل کنم.

فرقه‌های مختلف غلات نزدیک به چهار قرن بر پیکره‌ی اسلام اصیل تاختند، و اوج تاخت و تاز آن‌ها در اواسط قرن اول و قرن دوم هجری بود. ائمه (علیهم السلام) هم با آگاهی دادن از خطر این فرقه‌ها تمام تلاش خود را کردند، تا جلوی انحرافات اینان را بگیرند و مسلمین را از آن‌ها دور کنند؛ اما در هر حال عقاید آن‌ها اثرات خود را می‌گذاشت.

حاکمیت وقت و سران سقیفه از منظر شرع و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) مشروعیت نداشتند. آن‌ها برای مشروعیت بخشیدن به خلافت خود باید اجماع مسلمین را به دست می‌آوردند، و از آن‌جایی که برخی از بزرگان، از مهاجر و انصار و بنی هاشم و برخی از قبایل خارج مدینه با ابوبکر بیعت نکرده بودند، این اجماع حاصل نشده بود.

حکومت وقت و سران سقیفه بعد از اینکه خلافت را از آن خود کردند، برای تثبیت حکومت خود به یک پشتوانه مالی بزرگی نیاز داشتند. لذا تصمیم گرفتند فدک که باغی پر منفعت بود را به تصرف خویش درآوردند. برای جلب رضایت مردم و برای اینکه مخالفت های احتمالی آنها را سرکوب کنند، دست به توجیهاتی زدند که با اصول و مبانی قرآنی در تنافی است.

زمخشری، مفسر اهل سنت در تقدیم «ابناءنا» و «نساءنا» بر «انفسنا» درآیه 61 سوره آل عمران می‌گوید: «خدا در قرآن «ابنائنا» و «نسائنا» را بر «انفسنا» مقدم داشت، یعنی امام حسن عليه السلام و امام حسین عليه السلام و فاطمۀ زهرا عليهاالسلام بر جان پیغمبرصلی الله علیه وآله مقدم شدند و این ها را جلو انداخت که یعنی من فدای شما باشم.

حضرت علی(علیه السلام) در مورد سکوت خود در قبال غصب حق خلافت ادله محکم و مستدلی را بیان نمودند. علاوه بر آن در منابع تاریخی دلایل دیگری نیز مطرح است. حضرت در چندین جا از نهج البلاغه به موضوع خلافت اشاره نموده و سکوتش در مورد خلافت را توضیح داده اند. مثلا در خطبه های پنج و بیست و شش و نامه شصت و دو به طور مفصل به آن پرداخته است.