مباحث روایی
خطبه حضرت زهرا (سلام الله علیها) که به خطبه فدک مشهور است، سرشار از درد و رنجی است که بر این بانوی مظلوم و اهل بیتش (علیهم السلام) وارد شده است. حضرت زهرا (سلام الله علیها) در این خطبه به مصائبی که بر آن بانوی مخدره وارد شده، اشاره دارد و در آن نسبت به عاملین و مسببین غصب خلافت و فدک شکوه و گلایه مینماید.
در باب 241 از کتاب «الجامع» تألیف معمّر بن راشد ازدی، به احادیث حضرت مهدی (علیه السلام) اختصاص دارد، در این باب 11 حدیث پیرامون حضرت مهدی آمده. در حدیثی از پیامبر نقل شده: پس خداوند مردی را از عترت من که از اهل بیت من میباشد، برمیانگیزاند، که زمین را به وسیله او پر از عدل فرماید، همانگونه که پر از جور و ستم شده باشد.
با مروری بر زندگی ابنتیمیه حرّانی به نتیجه میرسیم که ابنتیمیه با مسلمین و غیر مسلمین درگیر بود. در میان مسلمین با فرق مختلف اهلسنت و شیعیان اصطکاک و درگیری شدیدی داشت. که اکثر علمای اهلسنت با وی مخالفت کردند از باب نمونه قاضی شیخ شرفالدین عبدالغنی بن یحیی حرّانی از کسانی است که با نظریات ابن تیمیّه به مخالفت پرداخته است.
ابوالفرج اصفهانی درباره متوکل میگوید: «متوکل بر آل ابی طالب بسیار سختگیر بود و با آنان با خشونت برخورد میکرد.» اما با توجه به جنایات و مواضع خصمانه متوکل در برابر اهلبیت، احمد بن حنبل نسبت به چنین فردی ارادت ویژهای ابراز داشته و در حق وی دعا کرده است. احمد بن حنبل در حق متوکل میگوید: «هر روز برای سلامتی متوکل دعا میکنم.»
یکی از نواصبی که احمد بن حنبل از او بسیار تجلیل کرده حریز بن عثمان است. حریز بن عثمانی که جریر درباره او میگوید: «حریز بن عثمان علی (علیه السّلام) را بر بالای منابر دشنام میداد.» حال احمد بن حنبل با علم به مواضع خصمانه حریز بن عثمان نسبت به حضرت امیرالمؤمنین، از وی دفاع و درباره وی سه مرتبه واژه «ثقه» را به کار برده است.
احمد بن حنبل در موارد مختلف و با شیوههای متفاوت به دفاع و طرفداری از دشمنان اهلبیت (علیهم السّلام) پرداخته است. از باب نمونه علی بن یونس بیاضی عاملی مینویسد: «صالح به پدرش (احمد بن حنبل) میگوید: چرا یزید را لعن نمیکنی؟ احمد بن حنبل در جواب میگوید: کی دیدی من کسی را لعن کنم؟ در کجای قرآن یزید لعن شده است؟»
از مواضع احمد بن حنبل درباره حضرت علی دو گونه گزارش کاملا متفاوت نقل شده است. از سویی از احمد بن حنبل کلماتی نقل شده که برخی با استناد به آن، احمد را دوستدار امام علی معرفی کردهاند، و برخی هم به استناد به کلمات دیگر او را مبغض امیرالمؤمنین میدانند؛ که در این مقاله به این گزارشها اشاره میشود و در پایان جمعبندی میشوند.
همه مسلمانان بر این عقیده متفق هستند، که اهل بیت عصمت و طهارت از سادات و جوانان اهل بهشت هستند. روایات متعددی از وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله) روایت شده است، که جوانان بهشت را منحصر در امام حسن (علیه السلام)، امام حسین (علیه السلام) و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) کرده است. به این ترتیب سرور مسلمانان اهل بیت هستند.
حضرت علی (علیه السلام) بعد از غسل رسول خدا (صلی الله عليه وآله وسلم) و تجهيز آن حضرت فرمود «اين درد جانکاه هميشه براى من باقى بود، حزن و اندوهم دائمى، و تازه اينها در مصيبت تو كم بود، اما حيف نمىتوان مرگ را باز گرداند و آن را دفع نمود. پدر و مادرم فدايت باد، ما را در پيشگاه پروردگارت ياد كن، و ما را هرگز فراموش منما.»
علمای اهلسنت بر صحت روایتی که طبرانی بر پشیمانی ابوبکر از هجوم به خانه وحی آورده: «از ابوبکر روایت شده که هنگام فرا رسیدن مرگش گفت: من بر چیزی افسوس نمیخورم مگر برای سه کاری که مرتکب شدم... تا آنجا که گفت: ای کاش! خانه فاطمه را نگشوده آن را رها میکردم، اگرچه از روی جنگ بر من بسته شده بود.»، تصریح کردهاند.
حدیث «فاطمة بضعة منی من آذاها فقد آذانی» یکی از بزرگترین فضیلتهای حضرت فاطمه(س) است که سبب امتیاز ایشان از سایر افراد بشر شده است، زیرا پیامبر(ص) این فضیلت را تنها به ایشان اختصاص داده و کسی را در این فضیلت با او شریک نساخته است. اما برخی برای پیشبرد اهداف خود، سعی در کوچک جلوه دادن این فضیلت مهم داشتهاند.
بر مبنای احادیث صحیح اهل سنت و نیز اعترافات محققان اهل سنت، عایشه از شدت بغض نسبت به امیرالمومنین(علیهالسلام) حتی خوشش نمیآمد، که نام حضرت را بر زبان جاری سازد. اما با وجود این احادیث صحیح و اعتراف محققان، برخی تلاش دارند تا روابط عایشه با امیرالمومنین(علیهالسلام) را حسنه جلوه دهند و بگویند عایشه با علی(ع) دشمنی نداشته است.
علمای اهل سنت که از طرفی با حدیث «فاطمة بضعة منی من اغضبها فقد اغضبنی» روبرو شده و از طرف دیگر با خشم حضرت زهرا از شیخین مواجه گشتند و دیدند که اگر انحرافی در مدلول حدیث «فاطمة بضعة منی...» ایجاد نکنند شیخین را مورد غضب ولعنت پیامبر وخدا مییابند و از اینرو با ارائه توجیهات مختلف، در مدلول این حدیث تحریفهای مختلفی ایجاد نمودند.
همه روایاتی که اهل بیت را امان امت معرفی کرده، بر این امر متفقند، که اهل بیت پیامبر (ص) ملجأ و پناه امت اسلام هستند و باید محور وحدت قرار گیرند. اگر مسلمانان به صورت عملی و نه زبانی به پیروی از اهل بیت (علیهم السلام) قیام کنند، مسلماً از اختلاف و فرقه گرایی پرهیز کرده و راه نجات و هدایت را خواهند پیمود.