اهداف وحدت

از مسايلي كه مورد اختلاف ميان صاحب نظران اسلامي است تعريف جامع از اهداف وحدت مي باشد و بايد روشن شود كه هدف از وحدت، يكي كردن مذاهب و از بين بردن ديگر مذاهب نيست و غرض مؤسّسان تقريب هم، جايگزيني اشعري به جاي معتزله و تبديل سنّي به شيعه و حنفي به حنبلي و يا به عكس نبوده است؛ زيرا اين امر نه تنها كاري دشوار بلكه امري غير ممكن مي باشد؛ بلكه همّت آنان نزديك نمودن صاحبان مذاهب مختلف به هم ديگر با تكيه بر مشتركات و قرار دادن همه مسلمانان در صف واحد در برابر دشمنان قسم خورده اسلام بوده است.
مرحوم شيخ محمّد تقي قمّي، مؤسّس «دار التقريب بين المذاهب الإسلاميّه» و نماينده حضرت آية اللّه العظمي بروجردي در مدرسه فيضيّه مي گفت: هدف از تأسيس اين مركز، تقريب ميان مذاهب است نه توحيد مذاهب؛ يعني هدف اين نيست كه شيعه از اصول و معتقدات خودش فاصله بگيرد و يا سنّي از مباني اعتقادي اش دست بردارد.
علّت فاصله ميان مذاهب، عدم آشنايي صحيح از مباني فكري يك ديگر است و با تأسيس اين مركز، صاحبان انديشه هاي هر يك از مذاهب، با حفظ مباني اعتقادي خود و احترام به معتقدات هم ديگر، مسايل اختلافي را در محيطي آرام مطرح نمايند. تا ضمن آشنايي با افكار هم ديگر و مشتركات ميان مذاهب، تفاهم بيشتري داشته باشند. كه اين قضيّه در نهايت به نفع شيعه است.
در 24 ژوئن 2001، برابر با سوم تير 1380، شبكه تلويزيوني ANNدر لندن، ميزگردي درباره تقريب بين مذاهب اسلامي و وحدت مسلمانان، با شركت جمعي از متفكران ايراني، لبناني، مصري و بريتانيايي تشكيل داده بود، آقاي شيخ محمّد عاشور، معاون دانشگاه «الأزهر» و رئيس كميته گفت وگوي بين مذاهب اسلامي كه به صورت تلفني با برنامه در تماس بود، گفت:
فكرة التقريب بين المذاهب الإسلاميّة لاتعني توحيد المذاهب الإسلاميّة ولاصَرْف أيّ مسلم مذهبه وصرف المسلم عن مذهبه تحت التقريب تضليل فكرة التقريب ... فإنّ الاجتماع علي فكرة التقريب يجب أن يكون أساسه البحث والإقناع والاقتناع، حتّي يمكن لسلاح العلم والحجّة محاربة الأفكار الخرافيّة ... وأن يلتقي علماء المذاهب ويتبادلون المعارف والدراسات ليعرف بعضهم بعضا في هدوء العالم المتثبّت الذي لاهمّ له إلاّ أن يدري ويعرف(38)ويقول فينتج(1)؛ هدف از انديشه تقريب بين مذاهب اسلامي، يكي كردن همه مذاهب و روي گرداني از مذهبي و روي آوردن به مذهبي ديگرنيست كه اين به بي راهه كشاندن انديشه تقريب است، تقريب بايد بر پايه بحث وپذيرش علمي باشد تا بتوان با اين اسلحه علمي به نبرد با خرافات پرداخت و بايد دانشمندان هر مذهبي در محيطي آرام در گفت وگوهاي علمي خود دانش خود را مبادله كنند، و نتيجه بگيرند.
پاورقي ها: -------------------------------------------------------------------------
(1) مطارحات فكريّة في القنوات الفضائيّة، شماره 3، رجب سال 1422، ص 19 و بازخواني انديشه تقريب، ص 31.